Text:

Source App: [Je la memoro de homo. Christophe Munzihirwa - Inbox - Netscape Folder]

Subject:

Je la memoro de homo. Christophe Munzihirwa

Fri, 29 Oct 1999 15:52:08 +0200

"serv. informazioni Congosol" <congosol@neomedia.it> To:
"serv. informazioni Congosol" <congosol@neomedia.it>

Monsinjoro Munzihirwa, jezuito, estis cxefepiskopo en Bukavu ; li dedicxis sian vivon je la sercxo de la paco por sia popolo, bazenda sur la forto de la vero, sur la komunuma vivo, pardono, konscio, la neperforto je kia ajn kosto.

Kompreneble lia mesagxo estis forte karakterizita de kristana sento, sed ni opinias ne perfidi lin, se ni diras, ke liaj paroloj estas pura fonto por cxiuj homoj.

Ne gravas, ne utilas, diri de kiu li estis korpe mortigita, cxar en la spiralo de la perforto, komencita aliloke kaj por celoj, kiuj neniam kaj neniel rilatas kun la bonfarto de la afrika popolo en la Lagega Regiono, pluraj estas la materiaj farintoj, kiuj en la sekvanta turno de la spiralo, farigxas viktimoj, kaj inverse. Kaj ne gravas, kaj ne utilas, cxefe cxar la veraj murdintoj, la veraj malamikoj de la paco, estas cxiam aliloke ; ili vivas tre malproksime de la sango, kaj de la fajro de la armiloj, kiujn ili mem vendis al cxi tiuj kaj al tiuj. Christophe Munzihirwa sciis tiujn aferojn, kaj ilin diris kun gxusteco en cxiu okazo, kaj nun ni silentas kaj lasas al li la parolon, por rememorigi al cxiuj, inkluzive de la malproksimaj murdintoj, ke oni povas detrui la homan korpon, sed ke lia parolo plu vivas.

Notu :
Ni intence elektis vortojn sen apartaj referencoj al precizaj homoj kaj situacioj, ne cxar tiuj referencoj mankas en la paroloj de Christophe Munzihirwa (tute male : liaj paroloj cxiam estis tre trafaj kaj sagacaj), sed cxar post du jaroj - jen faritaj aliaj spiralturnoj - nuna situacio ekstreme delikata por la apartaj incitigxemoj, ni deziras eviti cxiun eblan manipulitan interpretadon de mesagxo tute klara, senpartia, unuiga.

Emociplena salutado de la informservo "Congosol" kaj de la Komitato de Solidareco Palermo-Bukavu.
congosol@skyol.it

Cxie oni priploras mortintojn ;
La plimulto de la logxantaro disigxis aux rifugxis, malgranda malplimulto provas rekonstrui nacian strukturon en parto de la lando.
Por kiu celo oni detruas tridekjaran laboron ?
Foraj landoj kredas defendi la rajtojn de la plimulto ; aliaj landoj volas defendi la rajtojn de la malplimulto ; cxiu pretendas instigi justan demokration ; sed ambauxflanke oni ne sercxas la demokration ; cetere demokratio kun okcidenta modelo ne havas sencon en la socikultura medio de centra Afriko ; oni sercxas la absolutan potencon por konservi aux por akiri "privilegiojn", je kioma ajn kosto de la popolo, je kiaj ajn riskoj pri estonta flamrebato. Kial ? ....
Ecx se ni ne povas malhelpi la perfortojn, cxiam ni devas kondamni ilin. Oni sciu diri NE, absolutan neon, profunde emociplenan, kiam lolo najbaras kun bona greno.
La bona greno ekzistas multnombre, kaj kun miriga kvalito. Ni volas kiel pruvon pri tio nur, ke la jxusaj asertoj de multaj Tutsioj, kiuj sercxante rifugxejon en Kivuton, diris, ke ili sxuldas sian vivon al auxdacaj Hutuoj atestintaj la respekton al la vivo, la respekton al homo, la respekton de la frateco inter cxiuj homoj pro Jesuo Kristo ; vd la atestojn kunigitajn en dosiero publikigita en Julio 1994 de Philippe de Dorlodot ;
vd la espersignojn, kiuj estis ekviditaj kaj en Ruando kaj en Burundio de antaux proksimume ses monatoj ;
kaj oni povus montri similajn ekzemplojn pri Tutsioj protektantaj Hutuojn, tiel tiu Tutsia patrino, kiu prenis sub sian protektadon dudekon da lernantoj, kiuj fugxis amasbucxadon en sia lernejo.
...
Longa mensa paco estos necesa por rekonstrui landon kiel Ruando ; Sed necesas auxdace fari gxin, same tie kiel aliloke ; gxi naskigxos el konstantaj dialogo kaj traktadoj ; gxi postulas longan klopodadon de traktadoj fare de homoj konsciaj pri la interesoj komunaj al cxiuj siaj samnacianoj.
Nacio unue estas cxiutaga konsento pri "volo kune vivi", forgesantante la mallumojn de pasinteco, plej multon farante por eviti diktatorecon cxu de plimulto cxu de malplimulto.
Kiam gxi ne estas defenda, milito estas cxiam flankenglito kaj frenezajxo de individuo aux de grupo, kiu estigas perforton por ekhavi aux plu havi la sxtatpotencon.
Oni kredas batali por la patrujo, dum oni estas instigata per la diferencoj. Tiel jam estis en la tempo de la Babel-turo.
Necesas, ke la armiloj eksilentu ; tiam la vagantaj homamasoj trovos la tempon por sin remastri kaj sin demandi, de kie venis la sxtormo ; tial la honestaj homoj ekvidos siajn plej profundajn konvinkojn por la servo de la komuna bono, por gxermigi "novan demokration" kulture enradikigxintan en niaj realajxoj de Centra Afriko. Cxesu la trudo de la armiloj, cxesu la demagogioj je la nivelo de niaj landoj kaj de la internaciaj influludoj ; starigxu registaroj, kiuj spegulu elektojn kiel eble plej konsciajn kaj liberajn, faritajn de la logxantaroj denove serenaj. ....
Kiam oni ekzamenas la okazajxojn per okulo pli analizema kaj pli objektiva, oni ekkomprenas, ke dum ambauxflanke de interbatalantaj grupoj okazas perfortado kaj vengxado, ekzistas senkulpaj kaj trankvilaj homamasoj, kiuj estas nur viktimoj.
Sen ilia scio kaj kontraux ilia volo la ambicioj plu havi aux ekhavi la sxtatpotencon naskigis ruinigajn planojn kaj metodojn por atingi siajn celojn : la sxtatpotenco volita en si mem malfavore al la popolo. Oni ekvidas ankaux, ke en la interbatalantaj etnoj ekzistas ambauxetne homoj , kiuj priploras tiun frenezajxon, kaj kiuj faras sian eblon por savi homajn vivojn, ecx se ili taksigxas kiel perfiduloj, kaj foje suferas la sorton de tiuj, kiujn ili helpis aux provis helpi sin savi. Tiel, kiam oni de pli fore konsideras la historion, oni ekscias, ke multaj germanoj kontrauxstarinte la nazian regximon, ricevis la saman sorton, kiel la judoj, kiujn ili savis aux provis savi. En Germanio, necesis distingi germanon disde nazio ; en Libano islamanon disde islamisto, en Ruando necesus distigi Hutuon disde mortmilicano aux disde milicano de la prezidenta gvardio, kiu volas per genocido gardi la sxtatpotencon ; distingi Tutsion de iuj partianoj, kiuj volas perforte gajni la sxtatpotencon, kaj malaperigi cxiun opozicion. Ambauxflanke oni mortigis "por la sxtatpotenco". ...
La nacioj kompatas al la sennombraj homamasoj da viktimoj disigxintaj en cxiuj landoj de la Lagega Regiono ; ekzistas multe da bonvolemuloj ; kaj la logxistiko de la humanaj helpoj homagxas al la genio kaj al la humana helpemo por la urgxecaj servoj.
Sed kiu devas interveni "por morgaux" ?
Kiu devas riveli la sekretajn projektojn de kelkaj bone protektitaj cerbuloj, kiuj estigis kaj plu subtenas la "elprovon de la malricxuloj" , Oni diras, ke necesas interveno de internacia "forto" por respektigi la rajtojn de cxiuj, cxar la aferoj estas falsigitaj, kaj en Burundio kaj en Ruando, ecx se la situacioj ne estas mikseblaj. Sed kiuj estas la instrumentoj por dialogo kaj vero ? ...
3an de auxgusto 1994

Anstataux konstrui ideologiajn murojn, kiuj disigas la etnojn, kune konstruu vojojn kaj pontojn, kiuj kuragxigas kaj unuigas.
Decembro 1995

Ni restu akceptemaj al cxiuj, por pliricxigi nin per multaj valoroj, kiujn alportas la etnaj kaj rasaj diferencoj. La plej fortaj nacioj estas tiuj, kiuj sukcesis akordigi la diferencojn. Stulte estas ataki kvietajnhomojn, nur cxar ili estas de tiu cxi aux tiu etno.
Neniu el ni elektis siajn gepatrojn kaj do sian etnon.
Ni akceptas kaj defendas ilin.
27an de septembro 1996.

Hodiaux, kiam oni parolas pri universitato, oni antaux cxio pensas pri la tuto da scioj, kiujn gxi liveras. Frutempe, en 1230, oni pensis antaux cxio pri la komunumo da lernantoj kaj profesoroj, venantaj el cxiuj nacioj por auxskulti kompetentajn docentojn.
Tiu koncepto pri interetna dialogo formis la universalecon. Bukavu devas klopodi por returni al la fonto.
Nian felicxon devus estigi la vido de cxiuj etnoj najbarigxantaj kiel fratoj cxirkaux la Lagegoj, pliricxigante unu la alian per siaj diferencoj dank'al konstanta dialogo.
19 oktobre 1996.

Bonvolu traduki kaj diskonigi tiun mesagxon en aliajn lingvojn, krom la itala ;
Se vi faros tradukadon, ni petas vin sendigxin ankaux al ni.

Elfrancigis Daniel Durand
Prezidanto de Internacia Registrolibro de la Mondcivitanoj Fondinto de Monda Fonduso de Solidareco Kontraux la Malsato Animanto de Internacia TradukReto pere de Esperanto

---------------------------------------------------------------------------- Servizio informazioni Congosol
http://www.peacelink.it/users/bukavu/csol/congosol.html
Nous nous excusons avec tous ceux qui ont deja' recu ce document. -------------- --------------------------------------------------------------

Prev | Next | Contents